Symulakrum oznacza podobieństwo, pozorność i imitację. Określenie to odsyła także do innej, nowej rzeczywistości, którą określić należy hiperrzeczywistością. Wymieniona tu imitacja, mieszcząca się w rozumieniu słowa symulakrum, odnosi się do tworzenia obrazów pozbawionych cech oryginałów. Obrazy te, stworzone jako symulakry, będą odsyłać nas do świata nadprzyrodzonego, w którym magia zajmuje szczególne miejsce. Badanie obrazów w rozumieniu znaków, poprzez ich znaczeniowość, prowadzi do czegoś złożonego i nieoczywistego – nie jest to już bowiem obszar znanej dotychczas rzeczywistości, lecz nowa, inna od pierwowzoru realność.
Symulakrum nie musi oznaczać kopiowania rzeczywistości, ponieważ może być również bazą do tworzenia obrazów-znaków, które będą istniały samodzielnie jako nowa rzeczywistość. Do przedstawień rzeczywistości z tworzeniem obrazów-znaków odnosi się koncepcja Jeana Baudrillarda. W swojej teorii symulacji opisał szczególne znaczenie znaku, który staje się rzeczywistością samą w sobie. Baudrillard zauważa także, że jesteśmy uzależnieni od symulakrów jako znaków zastępujących realność. Według tego filozofa symulakry, czyli znaki, podważają istnienie prawdziwej rzeczywistości, chcą ją przysłonić. Symulakrum jest w tej teorii oznaczeniem czegoś, czym nie jest.
Odniesienie tejże koncepcji do sztuk pięknych, zwłaszcza z minionych epok, stało się istotnym obszarem moich badań nad znaczeniem obrazów, które w warstwie znaczeniowej przedstawiają to, czym same nie są. Idealne przedstawienia postaci ludzkich i boskich, jakie cechują harmonijne wizerunki malarskie (i nie tylko) w sztuce włoskiego quattrocenta i cinquecenta, mają – jak sądzę – wiele wspólnego z koncepcją symulakrów Baudrillarda. Prezentują one bardzo różniące się od rzeczywistych postacie ludzkie. Ich idealizacja jest dalekim dla realnego człowieka wzorem piękna, harmonii i długowieczności. W projekcie Simulacrum, jaki realizuję od 2021 roku, analizuję i przedstawiam formy postaci z dzieł malarskich włoskiego renesansu. Wykorzystuję kształty postaci, w tym ciał i twarzy, które wypełniam elementami przedstawiającymi wnętrzności ciał ludzkich. Mimo że nie są to przedstawienia prawdziwych organów ludzkich, a raczej są to fantomy służące do poznawania anatomii, to sugestia ich realności jest tu duża. Sugestia przytoczonej tu realności, dodaje renesansowym motywom w moich pracach tego, co określam jako prawdziwe. Oglądający moje obrazy malarskie oraz kolaże może być zdezorientowany tym, co zobaczy. W miejscach, w których pierwotnie widniały idealne twarze i ciała ludzkie, w różnych układach i kompozycjach, umieściłem motywy anatomiczne z tego, co „pod skórą”. W procesie tym kluczowym było nadanie realności obrazom które prezentowały to co nierealne. Symbiosis to cykl obrazów odnoszących się do opisywanej tu problematyki, w którym wykorzystałem sylwetki postaci z dzieł malarskich Lorenza Lotta, Leonarda da Vinci, Rafaela Santi, Giovanniego Belliniego, Tycjana i Albrechta Dürera oraz innych mistrzów XV i XVI wieku. Pierwszym szkicem, zarówno koncepcyjnym, jak i wizualnym dla dzieł malarskich stał się kolaż, który istnieje w efekcie finalnym jako obraz niezależny od obrazów.
SIMULACRUM - Bartek Jarmoliński
13.05 - 31.05.2024
Otwarcie wystawy:18 maja 2024r., godz.19:00
Galeria BWA w Sieradzu
ul.Kościuszki 3, Sieradz