Pracownik socjalny — jak nim zostać? 

Pracownicy socjalni niosą pomoc osobom i rodzinom będącym w kryzysie, które potrzebuję wsparcia, aby odmienić swoją codzienność. Pomagają oni korzystać z lokalnych programów pomocy społecznej, a także sprawdzają warunki domowe i szukają sposobów na ich polepszenie. Jak zostać pracownikiem socjalnym? 

Kim jest pracownik socjalny? 

Pracownik socjalny to zawód dedykowany osobom z głęboką potrzebą niesienia pomocy i wsparcia społecznego. Specjalista zapewnia wsparcie i opiekę grupom społecznym znajdującym się w trudnych, życiowych sytuacjach. Pracownik socjalny wykazuje się wyjątkową empatią oraz silnym poczuciem sprawiedliwości społecznej. W zawodzie pracownika socjalnego liczy się wsparcie dla osób potrzebujących. 

Do głównych obowiązków pracownika socjalnego należy identyfikacja potrzeb dzieci, osób niepełnosprawnych, czy seniorów, którzy doświadczyli skutków negatywnych zjawisk społecznych. Pracownicy socjalni są zatrudnieni w różnorodnych placówkach – ośrodkach pomocy społecznej, instytucjach publicznych i organizacjach pozarządowych, w których każdego dnia przyczyniają się do tworzenia lepszego społeczeństwa.

Jak wygląda praca pracownika pomocy społecznej? 

Praca pracownika socjalnego obejmuje szeroki zakres działalności, która jest skoncentrowana na wspieraniu osób w trudnych sytuacjach życiowych. Jest to praca dynamiczna, często wykraczająca poza standardowe godziny biurowe, wymagająca od pracownika socjalnego nie tylko zaangażowania emocjonalnego, ale również umiejętności koordynowania wielu zadań jednocześnie.

Ocena sytuacji i potrzeb 

Pracownik socjalny dokonuje szczegółowej oceny sytuacji rodziny w kryzysie, osoby niepełnosprawnej, seniorów, pacjentów z przewlekłymi chorobami, osób uzależnionych oraz dzieci. Często ta ocena wymaga zbierania informacji od różnych instytucji i bezpośrednich wizyt w domach klientów. Konieczne jest kierowanie się zasadami etyki zawodowej. 

Tworzenie planów pomocy

Na podstawie zebranych informacji, pracownik socjalny opracowuje indywidualne plany wsparcia, które mają na celu poprawę dobrobytu klientów. Plany te mogą obejmować terapię, wsparcie finansowe, doradztwo zawodowe, pomoc w zdobyciu mieszkania, czy dostęp do usług zdrowotnych.

Współpraca międzyinstytucjonalna

Aby skutecznie realizować plany pomocy, pracownik socjalny musi współpracować z różnymi instytucjami publicznymi i prywatnymi, w tym ze szkołami, placówkami medycznymi, organizacjami pozarządowymi, urzędami pracy, a nawet z policją. Taka współpraca ma na celu koordynację działań na rzecz klienta i wykorzystanie dostępnych zasobów społecznych.

Wsparcie i edukacja

Pracownik socjalny często pełni rolę edukatora i doradcy, ucząc potrzebujących pomocy, jak radzić sobie w nowych sytuacjach życiowych, jak korzystać z dostępnych zasobów, a także jak unikać przyszłych kryzysów.

Ile zarabiają pracownicy socjalni? 

Zarobki pracownika socjalnego w Polsce są zróżnicowane i zależą od kilku czynników, a szczególnie miejsca pracy, regionu, doświadczenia zawodowego czy posiadanych umiejętności. Według danych z początku 2024 roku, które przedstawił portal Wynagrodzenia, mediana wynagrodzeń dla zwykłych pracowników socjalnych wynosiła około 4750 zł brutto miesięcznie. Specjaliści z większym doświadczeniem mogą otrzymywać wynagrodzenia przekraczające 5560 zł brutto. Pracownicy socjalni mogą liczyć na różne dodatki, które zwiększają ich dochody i rekompensują niektóre wyzwania zawodowe:

• Dodatki za pracę w terenie – w wielu miejscach pracy, pracownicy socjalni otrzymują dodatkowe świadczenia za pracę poza biurem, które mogą wynosić około 400 zł miesięcznie.

• Dodatkowy urlop wypoczynkowy – pracownicy, którzy są zatrudnieni na tym stanowisku przez co najmniej trzy lata, mogą ubiegać się o dodatkowe 10 dni urlopu co dwa lata.

• Szkolenia i rozwój zawodowy – pracodawcy często oferują możliwość uczestniczenia w szkoleniach zawodowych, co najmniej raz na dwa lata, co ma na celu podniesienie kwalifikacji i bezpieczeństwa pracowników.

• Zwrot kosztów szkoleń i dojazdów – pracownicy socjalni mogą otrzymać zwrot przynajmniej 50% kosztów związanych ze szkoleniami specjalistycznymi oraz zwrot kosztów dojazdów związanych z pracą w terenie, jeśli pracodawca nie zapewnia transportu.

Jak zostać pracownikiem socjalnym? 

Aby zostać pracownikiem socjalnym w Polsce, konieczne jest spełnienie kilku kryteriów, które obejmują zarówno edukację, jak i inne wymagania regulacyjne. Przede wszystkim, osoby zainteresowane tą ścieżką zawodową muszą uzyskać odpowiednie wykształcenie. Od 1 stycznia 2014 roku, konieczne jest posiadanie wykształcenia kierunkowego w zakresie pracy socjalnej, które można zdobyć poprzez ukończenie pomaturalnego kolegium pracowników służb społecznych lub studiów wyższych na kierunku praca socjalna (licencjat lub magisterka). Bardzo dobrym wyborem będą studia licencjackie na kierunku praca socjalna. 

Dla osób, które zdobyły wykształcenie na pokrewnych kierunkach takich jak socjologia, pedagogika czy psychologia przed końcem 2013 roku, również istnieje możliwość podjęcia pracy w tym zawodzie, jeśli ich program nauczania odpowiadał wymogom przygotowującym do pracy socjalnej.

Oprócz wykształcenia kandydaci muszą spełniać określone wymogi prawne i osobiste. Do takich wymagań należy polskie obywatelstwo, pełna zdolność do czynności prawnych, brak przeszłości kryminalnej oraz pełne korzystanie z praw publicznych. Również ważna jest znajomość przepisów prawa, szczególnie ustawy o pomocy społecznej – jest to niezbędne do efektywnego wykonywania obowiązków zawodowych. Praca socjalna wymaga nie tylko odpowiednich kwalifikacji, ale także odpowiedniego przygotowania do zarządzania przypadkami społecznymi, umiejętności komunikacyjnych, empatii i zrozumienia.